2016 оны хоёрдугаар сарын 17. Норвегийн Лиллехаммерын тэнгэрт Монгол Улсын төрийн далбаа намирч,төрийн дуулал эгшиглэн, 17-хон настай Буянтогтохын Сумъяа охин гүйлтийн тэшүүрийн төрөлд алтан медаль энгэртээ гялалзуулж, Монгол түмэн Өвлийн олимпиос анхны алтан медалиа хүртэн хөөр баяр болж байв. Тэгэхэд Монгол Улсын төрийн далбааны өмнө Алтан медалийн эзэн Б.Сумъяа охин дасгалжуулагч багш Д.Энхбаярын хамт инээмсэглэн зогсох зургийг уухайлан дамжуулж, энэ л гайхамшигт агшин Монголын спортын хуудаснаа, бас монголчуудын сэтгэл зүрхнээ бичигдэн үлдсэн билээ.

Харин өнөөдөр энэ зураг түүх болон чин сэтгэлт багш нь зул болон мөнхрөв. Хахир өвлийн улиралтай монголчууд яагаад ч юм бэ, өвлийн олимпод амжилт гаргасан түүх саяхных. Өлчир чийрэг, хатуужил тэвчээртэй, урт өвлийн улиралтай монголчууд цана, тэшүүртэй хожим танилцсаных уу, сайн мэдэхгүй. Мэдээж мэргэжлийнхний хувьд өөр нарийн зүйлийг хэлэх л байх. Харин Энхбаяр ах хүүхдүүдэд нь бэлтгэл хийх газар олдохгүй байгаа тухай, бэлтгэл хангах боломжгүй тухай үе үе өгүүлнэ.

Түүний хань, тохой залган суудаг мэргэжил нэгт найз маань болохоор энэ мэт “ахуйн” чанартай яриаг сонсчихсон байдаг хэрэг л дээ. Заримдаа бараг л голын томхон тохойд ус асгаж, мөс тогтоохоор явж байгаа маягтай ч юм сонсогдоно. Нэг л мэдэхэд хүүхдүүдээ аваад бэлтгэлд гарчихсан байна. Хүүхдүүд гэдэг нь багийнхаа тамирчдыг хэлж байгаа хэрэг. Өөрийнхөө хүүхдийн бэлтгэлийн хувцсыг тамирчдадаа аваачаад өгчих хүн. Магадгүй өгчихдөг ч байсан байх. Лавтайяа л төсвөөс өгсөн жаахан мөнгө нь хүрэхгүй, вагонд бүх мөнгөө шавхаад бэлэн хоол авч өгчихөөд өөрөө хоосон явж байсныг мэдэх юм.

Гэвч түүний хичээл зүтгэл талаар өнгөрөөгүй. Түүний шавь спортын мастер А.Энх-Ариун Австрийн Инсбург хотноо болсон Залуучуудын өвлийн анхдугаар олимпод Монгол Улсаа төлөөлөн амжилттай оропцон бусад тэшүүрчдийг Ази болон олон улс. дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, өвпийн олимпод оролцох замыг нээж, ОУХМ Г.Ууганбаатар. Г.Мөнх-Амьдрал. Я.Зоригтбаатар. Б.Ургаацэцэг, Д.Дэлгэрмаа. Б.Сумъяа нар нь Монгол Улсад тэшүүрийн спорт хөгжихөд хувь нэмрээ оруулж байна. Магадгүй нэр дурдагдаагүй олон шавь нар нь тэшүүрийн хос мөрөө дэлхийн тавцанд зурайлгасаар буй. Багш хүний, тэр тусмаа спортын дасгалжуулагчийн амьдралын утга учир энэ. Их спорт, ажил мэргэжилдээ үнэнч, хатуужилтай, үнэтэй байсны утга учир нь 1976 оноос тэшүүрийн спорттой амьдралаа холбож, 2008-2017 онд тзшүүрийн спортын Үндэсний шигшээ баг, 2017 оноос Зэвсэгт хүчний "Алдар" спорт хорооны дасгалжуулагчаар ажилласны үнэ цэнэ билээ.

Тамирчны алдар хямдхан олдоогүй гэдэгчлэн бэрхшээл саадыг тэр тойроогүй. Сумъяа охин ч гэсэн чамгүй бэрхшээлийг туулан алтан медаль хүртсэн тухайгаа хэлж байсан. Энэ алтан медалийг хүртэх үед  түүний бие төдгүй байсан ч шавь нараа дагуулаад л явсан. Эцсийн мөчөө хүртэл хөл дээрээ зогсох чадалтай үе бүхэндээ сэтгэл зүрхээрээ ажлаасаа салаагүй юм. Хамт олон, гэр бүл, найз нөхөд нь Монголынхоо сайхан сэтгэлт ард түмэнд хандан, хандивын тоглолт хийж, чадлаараа өвчинтэй тэмцэлдсэн ч бурхан түүнийг дууджээ.

Салхи сөрсөн тамирчин, сэтгэл дэвссэн дасгалжуулагч, сайн хүү, сайхан хань, түшигтэй аав, ачлалт өвөө та тайван нойрс доо. Диваажингийн цэцэрлэгт тэшүүрээ жийж, бяцхан сахиусан тэнгэрүүдийг дасгалжуулан, үр хүүхэд, хань ижил, хайртай бүхнээ тэнгэрээс ивээгээрэй.

Ум сайн амгалан  болтугай.

А.Алтантуяа